Wilt u advies of telefonisch bestellen? U kunt ons bereiken op +31 (0)299-399 999
Half juni is het weer zover: de nieuwe haring, ofwel Hollandse Nieuwe. Een traditioneel Nederlands product. Het eerste haringvaatje wordt geveild op Vlaggetjesdag, en even later gaat de verkoop van de Hollandse Nieuwe in alle viswinkels tegelijkertijd los. Er worden zelfs haringparty’s en andere evenementen georganiseerd.
Waar komt deze traditie van de Hollandse Nieuwe vandaan? En wat komt er precies kijken bij het proces van de Nieuwe Haring en alle andere haringproducten?
In dit artikel bespreken we de oorsprong van de Hollandse Nieuwe en de haringtraditie in Nederland. Niet alleen de traditionele, verse gezouten haring met uitjes en zuur, maar ook de diverse zure en gerookte haringproducten komen uitgebreid aan bod.
Onderwerpen die in dit artikel worden besproken:
Wat is de Hollandse Nieuwe?
Veel mensen denken dat de Hollandse Nieuwe een andere benaming is voor haring, maar dit is niet helemaal waar. De Hollandse Nieuwe is namelijk een oude traditionele benaming voor het product dat vanaf half mei gevangen wordt en tot en met 30 september van datzelfde kalenderjaar verkocht wordt.
Alle haringen die na 30 september verkocht worden – en dus langer dan een bepaalde tijd ingevroren zijn geweest – vallen officieel niet meer onder de noemer van ‘Hollandse Nieuwe’, maar moeten onder de naam ‘Hollandse maatjesharing’ verkocht worden.
Sinds januari 2016 draagt de Hollandse Nieuwe het EU predicaat ‘Gegarandeerde Traditionele Specialiteit’. Dit betekent dat het product een bijzonder traditioneel karakter heeft vanwege de samenstelling of bereidingswijze. Hiermee komt de Hollandse Nieuwe in het rijtje terecht van bijvoorbeeld Nederlandse boerenkaas, basterdsuiker en serranoham.
Vlaggetjesdag bestaat al sinds 1781 en was van oorsprong de dag waarop vissersschepen, geheel versierd met vlaggetjes, in de haven lagen op de zaterdag voordat de eerste schepen uitgingen voor de vangst van de Hollandse Nieuwe.
Sinds 1947 wordt Vlaggetjesdag gevierd op de dag dat de nieuwe haringvangst binnenkomt. Ieder jaar worden de schepen in de havens van onder andere Scheveningen, Vlaardingen en IJmuiden versierd met rood-wit-blauwe vlaggetjes en het eerste haringvaatje wordt op deze dag geveild. Het traditionele feest is tegenwoordig vooral bedoeld als promotie voor de verkoop van de Nieuwe Haring.
In 2019 leverde het eerste haringvaatje maar liefst € 95.500,- op. Vorig jaar ging Vlaggetjesdag vanwege de coronacrisis niet door. Toch werd de haven van Scheveningen versierd met vlaggetjes en nam de burgemeester het eerste haringvaatje in ontvangst: deze werd geschonken aan de IC-medewerkers van het Erasmus MC.
De officiële start van de Nieuwe Haring wordt bepaald door het Visbureau. Dit is afhankelijk van de kwaliteit van de vis: is de haring vet genoeg om te beginnen met de vangst? Nieuwe haring heeft een vetpercentage van ten minste 16% en wordt gevangen voordat hij hom of kuit produceert. Wanneer het een mooi en warm voorjaar is, voldoet de haring meestal aan de juiste voorwaarden. Blijft het echter lang koud, bestaat de kans dat de haring nog niet vet genoeg is, waardoor de vangst uitgesteld moet worden. Dit gebeurde onder andere in 2013 en 2015.
Hoewel de Hollandse Nieuwe een echte Nederlandse traditie is, worden de haringen niet (meer) in Nederland gevangen. Onze haring komt uit de Noordzee, voornamelijk bij Schotland, Noorwegen en Denemarken. De Nederlandse haringvloot bestaat nog maar uit twee schepen, dus het zijn voornamelijk de Noren en de Denen die ons van onze haringen voorzien. Het zijn echter wel weer de Nederlandse bedrijven die de haringen bereiden op de Hollandse manier.
De Nederlandse haringvisserij heeft binnen Europa een voorbeeldpositie ingenomen wat betreft duurzaamheid. Voor het vangen van haring is er een jaarlijkse haringquota: de maximaal te vangen hoeveelheid haringen wordt ieder jaar vastgesteld op basis van wetenschappelijk onderzoek en advies. Dit is enorm belangrijk voor de instandhouding van deze populaire Noordzeevis.
In 2020 werd er maar liefst 385.008 ton Noordzeeharing gevangen. Hiervan werd ongeveer 25.000 ton (25 miljoen kilo) verwerkt tot Hollandse Nieuwe. Dit zijn in totaal zo’n 180 miljoen haringen. Deze Hollandse Nieuwe werden niet alleen in Nederland geconsumeerd. In tegendeel: maar liefst 50% ging naar Duitsland en 7,5% werd naar België geëxporteerd.
De overige hoeveelheid Noordzeeharing is geen Nieuwe Haring, maar wordt verwerkt tot gerookte haring of haringconserven, zoals rolmops, zure haring en braadharing.
Er wordt vaak gezegd en gedacht dat haring rauwe vis is, maar ook dit klopt niet helemaal. Haringen worden namelijk gerijpt in pekel. Direct na de vangst worden ze eerst gekaakt. Hierbij worden de kieuwen en de ingewanden van de haringen verwijderd. Het alvleesklier is het enige dat blijft zitten, zodat de haring door kan rijpen tijdens het pekelen en uiteindelijk lekkerder smaakt.
De gepekelde haringen worden vervolgens in tonnetjes, bakken of vacuümgetrokken zakken gestopt. Het zout zorgt ervoor dat de vocht van de haring onttrokken wordt en de haring zouter wordt. Hoe meer zout, hoe langer de haring blijft rijpen en hoe langer de haring eetbaar is.
Door de haringen in te vriezen, stop je het rijpingsproces. Vroeger was dit natuurlijk niet mogelijk, waardoor destijds veel meer zout werd gebruikt. Hierdoor werden de haringen ook veel zouter waardoor ze geconsumeerd werden met een gesnipperd uitje. Deze traditie is er altijd ingebleven, hoewel de haring vaak ook met een stukje zuur (augurk) of volledig naturel wordt gegeten.
Tegenwoordig worden haringen direct ingevroren en moet de Hollandse Nieuwe ten minste 24 uur bevroren zijn geweest. Dit zorgt ervoor dat eventuele parasieten in de haring niet kunnen blijven leven.
Van de totaal toegestane vangsthoeveelheid (385.008 ton Noordzeeharing in 2020) wordt ‘slechts’ een twintigste deel aangewend voor verwerking tot Hollandse Nieuwe. Dit geeft goed de enorme populariteit van alle andere haringproducten weer; ruim 360.000 ton haringen worden verwerkt tot gerookte haring (spekbokking) of haringconserven.
Vooral de markt van de haringconserven is groot. Denk hierbij aan de bekende blikjes haring in tomatensaus, haringmootjes (haring gemarineerd in zuur), panharing of braadharing (gebakken haring in azijn), bakbokking (licht gerookte haring om te bakken/frituren), gerookte bokking of spekbokkingfilet. Maar ook haring verwerkt in salades, zoals de haring-bietensalade of de overheerlijke haring in dillesaus, lekker voor bij een salade of voor op brood.
Benieuwd naar het gehele haringassortiment van Mooijer-Volendam? Mooijer-Volendam verkoopt een divers aanbod van haringproducten: van verse zoute haringen tot gerookte haringen en zure haringen.
Uiteraard zijn alle bovengenoemde haringproducten te koop bij Mooijer-Volendam, en zelfs nog meer. Als haringinkoper bent u bij ons dus aan het juist adres. Mooijer-Volendam stelt als haringgroothandel hoge eisen aan haar kwaliteit. Onze klanten kunnen vertrouwen op AAA-productkwaliteit, iets wat klanten ook van ons verlangen.
Hierom weten steeds meer klanten ons te vinden als horecagroothandel of als groothandel voor viswinkels, toko’s, speciaalzaken en grote retailers.
Benieuwd naar al onze haringproducten?
