Tilapia is samen met pangasius een van de populairste gekweekte vissoorten van het moment. Qua delicatesse valt de vis een categorie lager dan bijvoorbeeld zeebaars, dorade of kabeljauw, maar de tilapia is zeker geen vis om te vergeten. Het stevige visvlees laat zich makkelijk bereiden en de neutrale smaak zorgt dat het visje goed te verwerken is in een grote diversiteit aan recepten.
In Nederland is het gemakkelijk om aan tilapia te komen. Niet alleen bij de visspeciaalzaak of bij de visgroothandel; ook in de supermarkt is tilapia in overvloed verkrijgbaar. Waar komt onze tilapia precies vandaan en waar moet u op letten bij het inkopen van tilapia?
Bent u als inkoper op zoek naar tilapia en wilt u verzekerd zijn van de juiste kwaliteit? In dit artikel komt u alles aan de weet over de verschillende soorten tilapia, de afkomst van tilapia, het vangst- en verpakkingsproces en de kwaliteitsverschillen van het populaire visje.
Voor de meeste mensen is de tilapia die we in de supermarkten en in de viswinkels kunnen vinden vooral bekend als gefileerde witvisfilet; deze tilapiafilet ligt in de viswinkel meestal gefileerd in de toonbank bij de verse vissoorten. De tilapiafilet is echter altijd ingevroren geweest. In de supermarkt liggen de filets meestal in de vriezer, verpakt per zak van een kilo of als vacuüm apart verpakte filets.
Wat men vaak niet weet, is dat Tilapia eigenlijk een verzamelnaam is voor een grote verscheidenheid aan straalvinnige, tropische vissoorten. In het wild zijn er wel tachtig verschillende vissoorten die tilapia worden genoemd. Deze verschillende vissoorten behoren allemaal tot de geslachten Oreochromis, Sarotherodon en Tilapia. Dit zijn tevens allemaal zoetwatervissen die voornamelijk leven van plantaardige voeding.
Wanneer we het in Nederland over tilapia hebben, doelen we veelal op de Oreochromis niloticus. Maar waar komt ‘onze’ tilapia nou precies vandaan?
Niet alleen in Nederland is de tilapia zo populair. Wereldwijd zijn er twee genetisch zeer verwante tilapiasoorten gecommercialiseerd. Deze tilapia’s worden door gespecialiseerde bedrijven (hatcheries) opgekweekt over talloze generaties. Daarbij is gelet op verschillende eigenschappen, zoals de kleur (zwart of rood), resistentie tegen ziektes, voedingsconversie en groeisnelheid.
De originele habitat van de tilapia is de Afrikaanse rivier de Nijl waar de Latijnse naam Oreochromis niloticus vanaf stamt. In het midden en zuiden van Afrika wordt ook de soort Oreochromis mossambicus gevonden. De jonge visjes van deze twee soorten worden onder andere in Israël gekweekt en over de hele wereld verkocht, waarvan de grootste afnemers China, Vietnam, Taiwan en Indonesië zijn.
Op de markt zijn dus verschillende verschijningsvormen van de tilapia ontwikkeld, waaronder de zwart tilapia en de rode tilapia. Deze tilapia’s kunnen als hele vis verkocht worden (gestript en ontschubt), als tilapiamoten (met bot) of als tilapiafilets. Mooijer-Volendam heeft al deze verschijningsvormen van tilapia in het assortiment. De in Europa populairste en meest verhandelde tilapiasoort Oreochromis niloticus, de Nijl-tilapia, wordt geïmporteerd uit China (zwarte tilapia) en Vietnam (rode tilapia).
De tilapia die we in Nederland op grote schaal consumeren, is gekweekt. Kan een op grote schaal gekweekte vis duurzaam zijn?
Er gaan veelal negatieve verhalen rond over vissen zoals pangasius of tilapia – antibiotica, genetische manipulatie, vervuilde kweekplaatsen … Dit zijn natuurlijk niet zomaar losse kreten, maar gelden gelukkig ook niet (meer) voor alle tilapia- en pangasiussoorten. Daarom is het des te belangrijker om te weten waar uw tilapia vandaan komt en of dit visje verantwoord is.
Doordat aandacht voor mens, dier en milieu steeds belangrijker wordt, worden mensen bewuster en is gezond en duurzaam leven actueler en relevanter dan ooit tevoren. In Nederland gelden er voor de invoer van tilapia dan ook strenge importregels. Dit houdt in dat, om in Nederland verkocht te mogen worden, de geïmporteerde tilapia aan veel voorwaarden moet voldoen: alle vis die geïmporteerd wordt, wordt gecontroleerd. Zit er antibiotica in de vis, in wat voor kleine hoeveelheid dan ook, wordt deze van de markt gehaald. De hoeveelheid ongewenste stoffen die wel achterblijft, is voor een gewone consumptie van tilapia niet schadelijk. Zo kan het dus nooit zijn dat de tilapia die wij hier in Nederland op ons bord krijgen vol met antibiotica en ongewenste stoffen zit.
De term ‘genetische manipulatie’ schrikt af en wordt vaak als iets slechts gezien. De focus van genetische manipulatie ligt vandaag de dag echter op de productie van tilapia (en andere vissoorten) zónder kunstmatige interventie, waar mogelijk. Dit gebeurt aan de hand van natuurlijke paaicycli en zorgvuldige manipulatie van licht en temperatuur; het natuurlijke gedrag van de vis wordt zoveel mogelijk gestimuleerd. Door goed met deze elementen rekening te houden, wordt een zo gezond mogelijke lijn van de tilapia doorgezet. De tilapia is dankzij deze technieken de afgelopen jaren meer en meer geperfectioneerd met het oog op ziektepreventie, voedingsconversie en groeisnelheid. En daar heeft iedereen baat bij: zowel mens, dier als milieu.
Gekweekte tilapia kan dus zeker een duurzaam visje genoemd worden. Door het plantaardige dieet heeft het kweken van tilapia tevens een kleine impact. Bij het inkopen van tilapia is het belangrijk dat u goed oplet waar de vis vandaan komt en of deze een duurzaam label heeft. Ook moet de tilapia altijd ingevroren geweest zijn; verse producten die per vliegtuig worden vervoerd, hebben een veel zwaardere ecologische footprint.
Tilapia is wereldwijd een van de meest gekweekte vissoorten, zelfs meer dan forel en zalm. In 2018 werd maar liefst 6,3 miljoen ton tilapia gekweekt met een geschatte marktwaarde van 9 miljoen dollar. Tilapia wordt vooral gekweekt in Indonesië, China en Midden-Amerika. Hier leeft de vis in grote (vulkanische) meren, waarvan het water continu gecontroleerd wordt op waterkwaliteit en zuiverheid.
Wanneer de tilapia’s klaar zijn voor de vangst, is het natuurlijk het doel de vissen zo lang mogelijk vers te houden. Dit doet men door de tilapia’s te transporteren in grote vrachtwagens met zuurstofvoorzieningsapparatuur om de vissen levend te houden. Voordat de vissen vervolgens in de verwerkingsfabriek gelost worden, worden deze eerst getest. Dode, zieke of te kleine vissen worden bij dit proces direct verwijderd.
In de verwerkingsfabriek worden de tilapia’s verwerkt: ingewanden worden verwijderd, verschillende maten worden gecontroleerd en de visjes worden vervolgens gesorteerd, in moten gesneden of gefileerd. Daarna worden ze direct verpakt – per kilozak tilapia, los verpakt per tilapiafilet in dozen of in bulkverpakking, afhankelijk van de wens van de klant – en ingevroren. Per schip wordt de tilapia uiteindelijk verscheept naar onder andere de haven van Rotterdam, waar ze nog steeds diepgevroren afgevoerd worden naar diverse diepvrieshuizen. Mooijer-Volendam beschikt over een eigen vrieshuis waar dagelijks tientallen klanten hun diepgevroren vis komen afhalen. Ook tilapia is een goed verkocht product bij Mooijer-Volendam.
Dit gesmeerde vangst- en verpakkingsproces van de tilapia en het invriezen van de tilapiafilets direct na verwerking zorgt voor maximale versheid, behoud van de voedingswaarden, algehele langere houdbaarheid en veiligheid van het product.
Bent u benieuwd naar het volledige tilapia-assortiment van Mooijer-Volendam? Bij Mooijer-Volendam hebben we een divers aanbod van duurzame tilapia-producten, ingevroren als tilapiamoten en tilapiafilets, in diverse maten en hoeveelheden. Al onze tilapia-producten zijn voorzien van het ASC-keurmerk.Â
Ontdek het volledige tilapia-assortiment van Mooijer-Volendam
Bent u op zoek naar tilapia-producten van goede kwaliteit? Dan bent u aan het juiste adres. Mooijer-Volendam stelt als groothandel hoge eisen aan haar kwaliteit, zo ook met al onze tilapia-producten. Onze klanten kunnen vertrouwen op AAA-productkwaliteit; iets wat klanten ook van ons verlangen.
Hierom weten steeds meer klanten ons te vinden als horecagroothandel of als groothandel voor viswinkels, toko’s, speciaalzaken en grote retailers.
Benieuwd naar al onze tilapia-producten?